Hoopvol!

4 april 2025      

Een evaluatie van agrarisch natuurbeheer door Wageningen UR en Sovon stelt dat ‘zwaar beheer’ werkt. De combinatie van uitgesteld maaien, kruidenrijke weides en watermaatregelen zoals plasdrassen en plasdras-greppels en extensief weiden zorgt voor betere broedresultaten en meer vliegvlugge weidevogelkuikens. Het komt er wel op aan om het in goede verhoudingen en combinaties te doen en goed samen te werken. En met 116.000 hectare ANLb ofwel 6,1% van het totale landbouwareaal doen we nog veel te weinig, dat moet meer worden.

Geen volledig nieuwe boodschap, wel belangrijk dat het door onderzoekers wordt bevestigd met cijfers. En de extra miljoenen die de overheid wil gaan besteden komen dus als geroepen om met betere vergoedingen meer boeren en meer hectares met zwaar beheer voor elkaar te boksen.

Het wordt nog mooier in het licht van dat andere hoopvolle verhaal. De Rijksuniversiteit Groningen onderzocht meerdere jaren de overleving van kuikens en komt tot de conclusie dat er maar relatief weinig méér gruttokuikens groot hoeven te worden om de gruttopopulatie stabiel te krijgen. Met gemiddeld drie op de honderd meer kuikens die groot worden, redden we de grutto. Nestbescherming is relatief makkelijker, maar er zouden 40 van de 100 nesten extra moeten uitkomen als je via die route naar voldoende overleving wilt komen. Ik sprong een gat in de lucht, toen Marie Stessens van de RUG dat stond te vertellen op de Weidevogelkennisdag in Joure. Want drie procent meer, dat klinkt haalbaar! Met doorgaan waar we al goed in zijn èn meer zwaar beheer en actief predatiebeheer. En dat ligt met dat extra budget ook in het verschiet!

Overigens hoef je maar naar de kieviten te kijken om te begrijpen dat er nog iets nodig is. De kieviten profiteren ook van zwaar beheer in weidevogelgebieden. Maar ze zitten ook massaal op de (mais)akkers in de ‘witte gebieden’ en daarbij komt dat ze nu last krijgen van het schrale en droge weer. Op die akkers worden bedroevend weinig kuikens groot, want er is niks voor ze. Ze hebben echt aandacht en hulp nodig van vrijwilligers, boeren en loonwerkers.

Kieviten reageren flexibel en dankbaar als je een paar dingen regelt. Een greppel plasdras of een natgehouden lage plek heeft voor de kievit snel effect. Ook als die een eindje verderop ligt trekken ze daar wel heen met de kuikens. Braakstroken langs of op een maisperceel geven voedsel en veiligheid, maar er is pas echt voedsel en veiligheid als van daaruit weilanden bereikbaar zijn met vee en natte plekken. Dat klinkt voor mij ook haalbaar! Helemaal als je bedenkt dat je tegenwoordig een klein waterpompje met één zonnepaneel koopt voor iets meer dan 600 euro en dat je die onder de arm meeneemt en overal kunt inzetten.

We spreken elkaar,