Wat van ver komt is lekker, zeggen wij. Grutto’s reizen ver naar het lekkers. In het broedseizoen is dat bij ons, in vochtige weilanden en natte plekken met wormen, vliegen, muggen(larven) en emelten. Maar als het broedseizoen erop zit, vliegen ze in ruim drie dagen met hooguit een korte tussenstop 5000 kilometer naar West-Afrika, waar ze acht maanden ‘overwinteren’.
In landen als Senegal, Guinee-Bissau en Sierra Leone strijken ze neer op natte en overstroomde delen van stromings- en mangrovegebieden. Plekken waar rijst wordt verbouwd, vallen ook in de smaak. Grutto’s waarvan het broedsel is mislukt, komen daar in mei al aan en eten van de net gezaaide rijst. Met werken aan een succesvolle broedtijd bij ons, helpen we de rijstboeren daar dus ook!
Vanaf juni tot oktober zorgt het regenseizoen voor ondergelopen gebieden met drassige en ondiepe gedeeltes waar de grutto’s rijkelijk aan hun favoriete voedsel komen: muggenlarven, kreeftjes, schelpdiertjes, wormen en ander klein vlezig grut. Na de oogst laat in het jaar zoeken ze gevallen korrels op de rijstvelden.
Ze weten precies in welke gebieden ze veiligheid en voedsel vinden, maar gedragen zich ook dynamisch: honderd kilometer verder vliegen is geen punt. Zo past de soort zich aan bij veranderingen door natuur of het in cultuur brengen van gebieden. Zendervogels die tot oktober in Guinea-Bissau verbleven, bleken nog ‘even’ 1000 km verder te vliegen naar de Nigerdelta in Mali. Alsof ze wisten dat daar in oktober het waterpeil zakt waardoor een schelpdiertje bereikbaar wordt!
Het aantal grutto’s dat een retourtje van minstens 4000 km vliegen ‘uitspaart’ door niet de Middellandse zee en de Sahara over te vliegen nam overigens sinds de 80er jaren toe van 4% tot zo’n 23% nu. Ten zuiden van het Spaanse Sevilla, in de Coto Doñana, vinden ze in een uitgestrekte rivierdelta soortgelijk voedsel als in Afrika. Een toename van ecologische visvijvers en rijstvelden in de regio vergroot de aantrekkingskracht voor de grutto’s.
Grote groepen grutto’s beginnen al in december en januari van Afrika naar Portugal en Spanje te vliegen. Ondermeer de delta van de rivier de Taag onder Lissabon is een favoriete pleisterplaats. Hopelijk gaan de plannen voor een nieuw vliegveld daar niet door. Onze trekvogels hebben zo’n topplek hard nodig!
Met gevleugelde groet,
Tips:
Het wordt al een beetje laat in het najaar om kruidenrijk grasland in te zaaien. Maar met warmte in de grond en regen voorspeld, is dit mogelijk het moment. Voor keuze van mengsels en tips hoe je dat het beste kunt aanpakken, zie de factsheet kruidenrijk grasland op https://weidewinst.nl/hoe-krijg-je-kruiden-in-je-gras-en-welke-kies-je/
Smaakt deze editie alweer naar grutto’s, ga dan naar de website: https://volg.keningfanegreide.nl/ ,waar je gezenderde individuele grutto’s realtime kunt volgen. Met dergelijke moderne technieken die de ‘gewone monitoring’ en onderzoek op de grond aanvullen, komen onderzoekers steeds meer aan de weet over het trekgedrag en voedselzoekgedrag van de dieren.
Zorg met slimme maatregelen voor meer biodiversiteit op je bedrijf. Getest in de praktijk door collega-melkveehouders die net als jij ook gewoon lekker willen boeren.
